Sprawdź swoją wiedzę i umiejętności - gra

Temat:

„Sprawdź swoją wiedzę i umiejętności”;  Gra dydaktyczna (planszowa)

Podstawowe pojęcia:

Reakcja egzo i endoenergetyczna, budowa atomu, symbole pierwiastków wiązania chemiczne, wzory sumaryczne i strukturalne, wzór elektronowy, budowa układu okresowego, elektrony walencyjne, wartościowość pierwiastka, masa cząsteczkowa.

• Opanowanie i utrwalenie wiedzy dotyczącej wskazanych pojęć chemicznych oraz nabytych umiejętności.
• Zwycięstwo w grze.

Dobrą strategią była wiedza i szczęście podczas rzutu kostką. Jeśli ktoś miał szczęście i wyrzucał w większości szóstkę lub piątkę i miał wiedzę to szybko mógł wygrać. Mi się to niestety nie udało.

1. W grze biorą udział 4 osoby.
2. Grę rozpoczyna osoba, która wyrzuci największą liczbę oczek.
3. Gracze przesuwają się o tyle pól ile oczek wyrzucą na kostce do gry.
4. Jeśli gracz stanie na polu oznaczonym kolorem zielonym lub różowym losuje pytanie lub zadanie w odpowiednim kolorze.
5. Jeżeli gracz nie odpowie na pytanie lub nie wykona zadania cofa się o dwa pola.
6. Jeśli gracz poprawnie odpowie na pytanie dostaje premię i przesuwa się o 1 pole; jeśli poprawnie rozwiąże zadanie to dostaje premię i przesuwa się o 2 pola do przodu.
7. Gracz, który podczas gry stanie na żółtym polu musi podać nazwę lub symbol pierwiastka.
8. Gracz który  nie poda poprawnej nazwy lub symbolu pierwiastka zostaje na tym samym polu i traci 1 kolejkę w grze.
9. Wygrywa gracz, który pierwszy dotrze do mety.

Schemat gry można zastosować do innych działów chemii, podobnie jak w grze dobrze jest zaplanować kilka kategorii pytań które urozmaicą grę, ale również dadzą uczniowi większą ilość wiadomości. Modyfikacja gry może polegać na zawężeniu tematyki gry tylko do jednego działu, w grze zaproponowanej przez uczniów pytania przygotowane są z kilku działów chemii. Uczniowie mogą też na kartkach notować informacje; jakie pytania które wylosowali sami lub inni uczniowie były dla nich: łatwe, trudne, czego nowego się nauczyli. Uczniowie mogą też uzasadniać swoje odpowiedzi, a reszta graczy oceniać czy to uzasadnienie jest prawidłowe. 

Gra zaproponowana przez uczniów z gimnazjum nr 1 w Sochaczewie świetnie nadaje się na lekcję powtórzeniową, przed sprawdzianem z działu wewnętrzna budowa materii. Reguły gry nie są skomplikowane, bazują na prostych grach w jakie grają uczniowie. To co zasługuje na docenienie, to różnorodność kategorii pojęć jakie pojawiają się w grze, oraz ich bardzo dobre opracowanie graficzne. Pytania jakie opracowali uczniowie mają różny poziom trudności, co pozwala uczniom zarówno odświeżyć sobie pamięć jak i nauczyć się nowych treści.

1.   Substancje i ich właściwości. Uczeń:

1) opisuje właściwości substancji będących głównymi składnikami stosowanych na co dzień produktów np. soli kamiennej, cukru, mąki, wody, miedzi, żelaza; wykonuje doświadczenia, w których bada właściwości wybranych substancji;
2) przeprowadza obliczenia z wykorzystaniem pojęć: masa, gęstość i objętość;
3) obserwuje mieszanie się substancji; opisuje ziarnistą budowę materii; tłumaczy, na czym polega zjawisko dyfuzji, rozpuszczania, mieszania, zmiany stanu skupienia; planuje doświadczenia potwierdzające ziarnistość materii;
4) wyjaśnia różnice pomiędzy pierwiastkiem a związkiem chemicznym;
5) klasyfikuje pierwiastki na metale i niemetale; odróżnia metale od niemetali na podstawie ich właściwości;
6) posługuje się symbolami (zna i stosuje do zapisywania wzorów) pierwiastków: H, O, N, Cl, S, C, P, Si, Na, K, Ca, Mg, Fe, Zn, Cu, Al, Pb, Sn, Ag, Hg;
7) opisuje cechy mieszanin jednorodnych i niejednorodnych;
8) opisuje proste metody rozdziału mieszanin i wskazuje te różnice między właściwościami fizycznymi składników mieszaniny, które umożliwiają ich rozdzielenie; sporządza mieszaniny i rozdziela je na składniki (np. wody i piasku, wody i soli kamiennej, kredy i soli kamiennej, siarki i opiłków żelaza, wody i oleju jadalnego, wody i atramentu).

2.   Wewnętrzna budowa materii. Uczeń:

1) odczytuje z układu okresowego podstawowe informacje o pierwiastkach (symbol, nazwę, liczbę atomową, masę atomową, rodzaj pierwiastka - metal lub niemetal);
2) opisuje i charakteryzuje skład atomu (jądro: protony i neutrony, elektrony); definiuje elektrony walencyjne;
3) ustala liczbę protonów, elektronów i neutronów w atomie danego pierwiastka, gdy dana jest liczba atomowa i masowa;
4) wyjaśnia związek pomiędzy podobieństwem właściwości pierwiastków zapisanych w tej samej grupie układu okresowego a budową atomów i liczbą elektronów walencyjnych;
5) definiuje pojęcie izotopu, wymienia dziedziny życia, w których izotopy znalazły zastosowanie; wyjaśnia różnice w budowie atomów izotopów wodoru;
6) definiuje pojęcie masy atomowej (średnia mas atomów danego pierwiastka, z uwzględnieniem jego składu izotopowego);
7) opisuje, czym różni się atom od cząsteczki; interpretuje zapisy H2, 2H, 2H2 itp.;
8) opisuje rolę elektronów walencyjnych w łączeniu się atomów;
9) na przykładzie cząsteczek H2, Cl2, N2, CO2, H2O, HCl, NH3 opisuje powstawanie wiązań atomowych (kowalencyjnych); zapisuje wzory sumaryczne i strukturalne tych cząsteczek;
10) definiuje pojęcie jonów i opisuje, jak powstają; zapisuje elektronowo mechanizm powstawania jonów, na przykładzie Na, Mg, Al, Cl, S; opisuje powstawanie wiązania jonowego;
11) porównuje właściwości związków kowalencyjnych i jonowych (stan skupienia, rozpuszczalność w wodzie, temperatury topnienia i wrzenia);
12) definiuje pojęcie wartościowości jako liczby wiązań, które tworzy atom, łącząc się z atomami innych pierwiastków; odczytuje z układu okresowego wartościowość maksymalną dla pierwiastków grup: 1., 2., 13., 14., 15., 16. i 17. (względem tlenu i wodoru);
13) rysuje wzór strukturalny cząsteczki związku dwupierwiastkowego (o wiązaniach kowalencyjnych) o znanych wartościowościach pierwiastków;
14) ustala dla prostych związków dwupierwiastkowych, na przykładzie tlenków: nazwę na podstawie wzoru sumarycznego; wzór sumaryczny na podstawie nazwy; wzór sumaryczny na podstawie wartościowości.

Prawidłowo przeprowadzona gra miała pokazać/ nauczyć:

- podstawowych pojęć z działu wewnętrzna budowa materii,
- utrwalić wiedzę.