Gry we WZ w fizyce

Materiał opracował Michał Szczepanik na podstawie analizy sprawozdań nauczycieli uczestniczących w kursie Eksperymentowanie i wzajemne nauczanie Akademii uczniowskiej.

Poziom gier jest różny, podobnie jak i przygotowanych przez uczniów instrukcji, część z nich jest naprawdę zawiła i wymaga dużego skupienia przy analizie zasad. Przykłady ,które prezentujemy poniżej wzorowane są na grach, z jakimi uczniowie mieli styczność, na co dzień.

Przykład 1.

Ciekawym pomysłem na grę, bazującą na sprawdzianie wiedzy jest pomysł uczniów z gimnazjum nr 1 w Szczytnie, pracujących pod opieką Adama Borodziuka. W pierwotnej wersji, grupa opracowująca WZ zadaje uczniom pytanie, jeśli padnie prawidłowa odpowiedź grupa uczniów otrzymuje punkt. W modyfikacji gry, to uczniowie z dwóch grup zadają pytania prowadzącym zajęcia, oceniają ich odpowiedzi, ale gdy prowadzący nie potrafią odpowiedzieć na pytanie, to uczniowie sami muszą podać poprawną odpowiedź.

Ryc. 1. Pytania opracowane przez uczniów z gimnazjum w Szczytnie

 

Przykład 2.

Grę bazującą na pytaniach testowych i otwartych, zaproponowali uczniowie z gimnazjum w Żelazkowie, którzy pracowali pod opieką Agaty Rogackiej. Pod opisem zasad gry, znajdują się przykładowe pytania opracowane przez uczniów.

ZASADY GRY

 Gra przeznaczona jest dla czteroosobowej grupy. Grupa otrzymuje zestaw oraz zasady gry.  Zestaw zawiera: plansze, ponumerowane karty do gry, kostkę, pionki oraz zestawy pytań. Przygotujcie planszę i pionki. Karty ułóżcie w sposób przypadkowy jedna na drugiej. Rozpoczyna grę osoba, która wyrzuci największą liczbę oczek, następnie przesuwa pionek o liczbę wyrzuconych oczek. Jeżeli stanie na polu czerwonym bierze kartę. Odpowiada na pytanie pod tym numerem, który znajduje się na karcie. Jeżeli dobrze odpowie to przesuwa się o dodatkowe trzy pola, jeśli odpowie źle, traci ruch w następnej kolejce. Gracz, który pierwszy zakończy grę wygrywa i otrzymuje nagrodę.

PYTANIA DO GRY

• Atom helu ma dwa elektrony. Ładunek jądra helu jest równy:
  • Ładunkowi 2 protonów
  • Ładunkowi 2 elektronów
  • Ładunkowi 2 neutronów
  •  
• Która z wymienionych substancji jest dobrym przewodnikiem?
  • Szkło
  • Guma
  • Powierze
  • Stal
• Dlaczego samochody wyposaża się czasem w wiszący między karoserią, a ziemią przewodzący pasek?
• W wyniku uziemienia naładowanej dodatnio metalowej kulki elektrony przepłyną:
  • Z ziemi na kulę i kula naładuje się ujemnie
  • Z ziemi na kulę i kula będzie obojętna elektrycznie
  • Z kuli do ziemi i kula naładuje się ujemnie
  • Z kuli do ziemi i kula będzie obojętna elektrycznie
• Jak zmieni się wychylenie listków w elektroskopie( elektroskop jest naładowany ujemnie) po zbliżeniu do talerzyka dodatnio naelektryzowanej laski?
• Podaj sposoby elektryzowania ciał.

Ryc. 2. Zestaw do gry

Przykład 3.

Domino przygotowane przez uczniów z gimnazjum w Tarczanowie Drugim, pracujących pod opieką Anity Kaczmarek, zawiera karty z wzorami, rysunkami i tekstem. Pomimo tego, że zasady są proste, uczniowie opracowali grę z uwzględnieniem nawet najmniejszego szczegółu.

Instrukcja do gry.

Zasady gry są dziecinnie proste. Każda grupa składająca się z dwóch osób dostaje zestaw składający się z 18 kart. Zadaniem graczy jest jak najszybciej połączenie kart, aby stykające się pola opisywały to samo pojęcie, określało tą samą zależność. Wygrywa ta grupa, która jako pierwsza ułoży domino do końca. Prawda, że nieskomplikowane?

Przykład 4.

Gra „Fizyczna stopa” jest przykładem gry zręcznościowej, jaki opracowali uczniowie z gimnazjum w Bożkowie, pracujący pod opieką Anny Guja. Gracz rzucając kostką do gry porusza się po planszy, i każde zatrzymanie na polu oznaczonym jednym z pięciu kolorów oznacza zadanie pytania przez prowadzącego, uzyskanie lub stratę punktów za odpowiedź, jak i dodatkowy bonus. Do każdego koloru przygotowano zestaw 10 pytań.

Ryc. 3. Plansza do gry

 

Przykład 5.

Przykładem gry o nieskomplikowanych zasadach, jest praca uczniów z gimnazjum nr 29 we Wrocławiu, pracujących pod opieką Bogusławy Jaz. Gra „tak czy nie” wymaga opracowania zestawu kilkudziesięciu pytań, które mogą dotyczyć dowolnego działu fizyki.

Zasady gry

Gra jest przeznaczona dla dwóch osób. Na ławce leży zestaw kart, które musicie przetasować. Karty zawierają pytania, na które jest możliwa odpowiedź TAK lub NIE. Po przetasowaniu, połóżcie je na środku ławki tekstem do dołu. Następnie należy, w dowolny sposób wybrać osobę, która weźmie pierwszą kartę i położy ją na środku ławki, tak, aby pytanie było widoczne przez obie osoby grające. Odpowiedzcie na to pytanie i zapiszcie wybraną odpowiedź w specjalnej tabeli. Pamiętajcie, aby odpowiedź była zapisana przy odpowiednim numerze pytania. Dalej gracie według wyżej opisanego schematu, z tym, że losujecie karty na przemian. Na grę macie 20 minut, więc nie warto się spieszyć.  Po podanym czasie prowadzący grę odczyta prawidłowe odpowiedzi. Zaznaczcie je w tabeli kolorowym długopisem. Za każdą poprawną odpowiedź przyznajcie sobie 1 punkt. Obliczcie ilość poprawnych odpowiedzi i zapiszcie u dołu tabeli.

Ryc. Przykładowe pytania do gry

 

Przykład 6.

Ciekawą grę planszową przygotowali uczniowie z gimnazjum w Zalewie, którzy pracowali pod opieką Joanny Lichacz. Na szczególną uwagę zasługuje precyzja i fantazja, jaką prezentuje plansza do gry.

Instrukcja:

Gra planszowa dla 2-4 graczy

Każdy gracz ma do dyspozycji jeden pionek. Kostka do gry ma oczka 1, 2 i 3. Grę rozpoczyna zawodnik, który jako pierwszy wyrzuci 1.  Na drodze można spotkać przeszkody w postaci pytań. Gracz, który odpowie prawidłowo na pytanie zostaje na polu. Gracz, korty nie udzieli poprawnej odpowiedzi wraca na start. Wygrywa osoba, która jako pierwsza dotrze do mety.

 

Ryc. Plansza do gry

 

Przykład 7.

Gra memory cieszyła się dużym zainteresowaniem uczniów, przykładem może być praca uczniów, którzy pracowali pod opieką Katarzyny Nurzyńskiej. Zasady gry są bardzo proste, i polegają na łączeniu ze sobą dwóch obrazków. W pracach innych grup zamiast opisów pojawiały się także rysunki.

Przykład 8.

„Statki” to gra, w której należy „zatopić” flotę przeciwnika. Uczniowie z gimnazjum w Rybnie, którzy pracowali pod opieką Kazimierza Tyszkiewicza, zamienili popularną grę w „statki fizyczne”. Zadaniem graczy było zatopienie floty przeciwnika, a przy okazji odpowiedzenie na pytanie, które znajdowało się ukryte w polu trafień.

Zasady gry:

 

Ryc. Plansza do gry w statki

Przykładowe pytania:

 A1         Służy do pomiaru ciśnienia gazu w zbiorniku

A2          Unoszą się w nim balony

A3          Służy do pomiaru ciśnienia atmosferycznego

A4          Zależy od niej ciśnienia atmosferycznego

A5          Działa na ciało zanurzone w cieczy

A6          Nacisk na dno naczynia

A7          Otacza kulę ziemską

A8          Jednostka ciśnienia

B1           Co to jest parcie