Program realizowany przez:
Co robią dżdżownice w glebie?
Autor/Autorka: Małgorzata Temporale
Szkoła: Publiczne Gimnazjum nr 2 w Bogatyni
Ekspert CEO: Agnieszka Chołuj (eksperta wyróżniono kolorem)
Metody i techniki pracy: Doświadczenie
Temat: |
Co robią dżdżownice w glebie? |
Podstawowe pojęcia: |
|
Źródło: | WARSZTATY BIBLIOTEKARSKIE NUMER 4(16), GRUDZIEŃ 2005 |
Możliwe hipotezy do zaproponowania przez uczniów: | Dżdżownice zjadają stare liście |
Jakie zmienną/wielkość będziemy zmieniać? (zmienna niezależna) |
Nie wprowadzamy żadnych zmiennych do eksperymentu, jest to obserwacja zachodzących zmian. |
Jaką zmienną/wielkość będziemy mierzyć - obserwować? (zmienna zależna) |
Będziemy obserwować zmiany zachodzące między wyznaczonymi przez nas warstwami. |
Czego w naszym eksperymencie nie będziemy zmieniać? (zmienne kontrolne) |
Terrarium, ilość piasku i gleby, ilość dżdżownic. |
Instrukcja do doświadczenia: |
Do przyniesionego terrarium wsypać warstwowo ziemię i piasek (na korzyść ziemi) pomiędzy warstwami i na powierzchni ułożyć liście, wszystko zwilżyć wodą. Liście, które wkładamy między warstwy jak i przykrywamy ziemię w terrarium powinny być miękkie (nie dębowe). Wpuścić dżdżownice. Dbać o wilgotność gleby i o pożywienie dla dżdżownic. Jako pożywienie dla dżdżownic możemy wrzucić cienkie obierki ogórków, ziemniaków. Aby efekt przebywania dżdżownic w terrarium był bardziej spektakularny warstwy piasku i ziemi powinny być bardzo równe. Pojemnik z dżdżownicami należy przykryć kartonem z dziurkami i odstawić w ciemne miejsce, cały czas dbać o wilgotność ziemi. Co dwa należy obserwować zmiany w terrarium. Ostrożnie obchodzić się ze szklanym naczyniem i dżdżownicami. Zadbać o higienę rąk. UWAGA: Po zakończonym eksperymencie należy zadbać, aby dżdżownice przenieść do przyjaznego dla nich otoczenia. Najlepiej, gdyby ktoś z uczniów przeniósł dżdżownice do kompostu we własnym ogródku. |
Proponowany sposób dokumentacji uczniowskiej: | Trudno jest w przypadku tej obserwacji zaproponować liczbowy sposób opracowania danych. Chyba najlepszą formą obserwacji będzie dokumentacja zdjęciowa prowadzona, na przykład co dwa dni trwania eksperymentu a następnie porównanie wyglądu wszystkich zdjęć. |
Propozycja modyfikacji eksperymentu: |
Aby zmienić tę obserwację w doświadczenie, należy wprowadzić pewne zmienne. Zmienną w eksperymencie może być grubość piasku, w kolejnych wariantach warstwa piachu może być zwiększana. Na pewno nie można wykorzystać tylko piasku, ponieważ taki wariant uniemożliwiłby dżdżownicom życie. Można obserwować na ile intensywnie dżdżownice mieszają piasek z glebą w różnych wariantach grubości warstw piachu. Inną zmienną może być rodzaj liści użytych w przekładaniu warstw. Czy dżdżownice wolą różnorodność w gatunkach liści czy preferują jakieś konkretne liście. A może to nie ma żadnego znaczenia? |
Rekomendacje: |
Rola gleby i organizmów glebowych jest generalnie niedoceniana. Warto jest uczniom przekazać, że ta cienka warstwa, która pełni kluczową rolę w utrzymaniu życia na ziemi jest wypełniona organizmami żywymi. Organizmy te podnoszą jakość gleby i wpływają pozytywnie na jej cechy. |
|
|
Podstawa programowa: |
1. Cele kształcenia – wymagania ogólne I. Znajomość różnorodności biologicznej i podstawowych procesów biologicznych. Uczeń opisuje organizmy; przedstawia i wyjaśnia zależności między organizmem a środowiskiem; II. Znajomość metodyki badań biologicznych. Uczeń planuje, przeprowadza i dokumentuje obserwacje; określa warunki doświadczenia; rozróżnia próbę kontrolną i badawczą; formułuje wnioski; 2. Treści nauczania – wymagania szczegółowe III. Systematyka – zasady klasyfikacji, sposoby identyfikacji i przegląd różnorodności organizmów. Uczeń: 11) przedstawia znaczenie poznanych zwierząt w środowisku i dla człowieka |
|
|
Dodatkowe informacje dla nauczycieli naśladowców: |
Do terrarium wsypać warstwowo ziemię i piasek, pomiędzy warstwami i na powierzchni ułożyć liście, wszystko zwilżyć wodą. Wpuścić dżdżownice i odstawić terrarium w ciemne miejsce. Systematycznie dbać o właściwą wilgotność gleby i pożywienie dla dżdżownic. Wskazówki:
|
praca przygotowana przez uczennicę Anię Dworak z Ib