Autor/Autorka: Małgorzata Temporale

Szkoła: Publiczne Gimnazjum nr 2 w Bogatyni

Ekspert CEO: Agnieszka Chołuj (eksperta wyróżniono kolorem)

Metody i techniki pracy: Doświadczenie

 

Temat:

Co robią dżdżownice w glebie?

Podstawowe pojęcia:

 

Źródło: WARSZTATY BIBLIOTEKARSKIE NUMER 4(16), GRUDZIEŃ 2005
Możliwe hipotezy do zaproponowania przez uczniów: Dżdżownice zjadają stare liście
Jakie zmienną/wielkość będziemy zmieniać? (zmienna niezależna)

Nie wprowadzamy żadnych zmiennych do eksperymentu, jest to obserwacja zachodzących zmian.

Jaką zmienną/wielkość będziemy mierzyć - obserwować? (zmienna zależna)

Będziemy obserwować zmiany zachodzące między wyznaczonymi przez nas warstwami.

Czego w naszym eksperymencie nie będziemy zmieniać? (zmienne kontrolne)

Terrarium, ilość piasku i gleby, ilość dżdżownic.

Instrukcja do doświadczenia: 

Do przyniesionego terrarium wsypać warstwowo ziemię i piasek (na korzyść ziemi) pomiędzy warstwami i na powierzchni ułożyć liście, wszystko zwilżyć wodą. Liście, które wkładamy między warstwy jak i przykrywamy ziemię w terrarium powinny być miękkie (nie dębowe). Wpuścić dżdżownice. Dbać o wilgotność gleby i o pożywienie dla dżdżownic. Jako pożywienie dla dżdżownic możemy wrzucić cienkie obierki ogórków, ziemniaków. Aby efekt przebywania dżdżownic w terrarium był bardziej spektakularny warstwy piasku i ziemi powinny być bardzo równe. Pojemnik z dżdżownicami należy przykryć kartonem z dziurkami i  odstawić w ciemne miejsce, cały czas dbać o wilgotność ziemi. Co dwa należy obserwować zmiany w terrarium. Ostrożnie  obchodzić się ze szklanym naczyniem i dżdżownicami. Zadbać o higienę rąk.

UWAGA: Po zakończonym eksperymencie należy zadbać, aby dżdżownice przenieść do przyjaznego dla nich otoczenia. Najlepiej, gdyby ktoś z uczniów przeniósł dżdżownice do kompostu we własnym ogródku.

Proponowany sposób dokumentacji uczniowskiej: Trudno jest w przypadku tej obserwacji zaproponować  liczbowy sposób opracowania danych. Chyba najlepszą formą obserwacji będzie dokumentacja zdjęciowa prowadzona, na przykład co dwa dni trwania eksperymentu a następnie porównanie wyglądu wszystkich zdjęć.

simplebooklet.co

Propozycja modyfikacji eksperymentu:

Aby zmienić tę obserwację w doświadczenie, należy wprowadzić pewne zmienne. Zmienną w eksperymencie może być grubość piasku, w kolejnych wariantach warstwa piachu może być zwiększana. Na pewno nie można wykorzystać tylko piasku, ponieważ taki wariant uniemożliwiłby dżdżownicom życie. Można obserwować na ile intensywnie dżdżownice mieszają piasek z glebą w różnych wariantach grubości warstw piachu. Inną zmienną może być rodzaj liści użytych w przekładaniu warstw. Czy dżdżownice wolą różnorodność w gatunkach liści czy preferują jakieś konkretne liście. A może to nie ma żadnego znaczenia?

Rekomendacje:

Rola gleby i organizmów glebowych jest generalnie niedoceniana. Warto jest uczniom przekazać, że ta cienka warstwa, która pełni kluczową rolę w utrzymaniu życia na ziemi jest wypełniona organizmami żywymi. Organizmy te podnoszą jakość gleby i wpływają pozytywnie na jej cechy.

 
 
Podstawa programowa:

1. Cele kształcenia – wymagania ogólne

I. Znajomość różnorodności biologicznej i podstawowych procesów biologicznych. Uczeń opisuje organizmy;  przedstawia i wyjaśnia zależności między organizmem a środowiskiem;

II. Znajomość metodyki badań biologicznych. Uczeń planuje, przeprowadza i dokumentuje obserwacje; określa warunki doświadczenia; rozróżnia próbę kontrolną i badawczą; formułuje wnioski;

2. Treści nauczania – wymagania szczegółowe

III. Systematyka – zasady klasyfikacji, sposoby identyfikacji i przegląd różnorodności organizmów.

Uczeń:

11) przedstawia znaczenie poznanych  zwierząt w środowisku i dla człowieka

 
 
Dodatkowe informacje dla nauczycieli naśladowców:

Do terrarium wsypać warstwowo ziemię i piasek, pomiędzy warstwami i na powierzchni ułożyć liście, wszystko zwilżyć wodą. Wpuścić dżdżownice i odstawić terrarium w ciemne miejsce. Systematycznie dbać o właściwą wilgotność gleby i pożywienie dla dżdżownic.

Wskazówki:

  • należy dbać o właściwą wilgotność w terrarium przez cały okres obserwacji,
  • w miarę potrzeb "dokarmiać" dżdżownice,

  • należy tak usypać warstwy, aby gleby było więcej aniżeli piasku,
  • dostosować ilość dżdżownic do wielkości terrarium. (wskazówki dodane przez opiekunkę grupy Panią Małgorzatę Temporale).

 

praca przygotowana przez uczennicę Anię Dworak z Ib

simplebooklet.com